Një moment historik apo një propozim për luftë? Kur bëhet fjalë për shkëmbimin e territoreve mes Kosovës dhe Serbisë, përgjigja varet nga pala që pyet. Kështu e nis shkrimin e saj kushtuar çështjes së shkëmbimit të territoreve mes kosovës dhe Serbisë, BBC me titull "Bisedimet Kosovë-Serbi: Pse shkëmbimi i tokës mund të kapërcejë ndarjen". Prestigjiozja britanike thotë se të dy vendet mund ta zyrtarizojnë konceptin e shkëmbimit të territoreve të premten, me rastin e takimit të presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi dhe atij serb Akesandër Vucic në Bruksel. Ideja është e thjeshtë. Lugina e Preshevës në Serbinë jugore, ku popullsia është kryesisht shqiptare mund të bashkohet me Kosovën. Në këmbim, Serbia do të rivendosë kontrollin e plotë mbi zonën me shumicë etnike serbe të Kosovës në veri të lumit Ibër, i cili kalon nëpër zemër të Mitrovicës.

Fundi i bllokimit?
Përkrahësit e kësaj ideje thonë se një shkëmbim territori potencialisht do t’i jepte fund bllokimit që ka zgjatur për 10 vjet, që kur Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë e saj nga Serbia.
“Ndryshimi i kufirit mund të duket si një ide jo e mire, por shumë e konsiderojnë atë si një zgjidhje praktikë” ka thënë James Ker-Lindsay, i cili është specialist për çështjet e Ballkanit në shkollën Ekonomike të Londrës.
“Nëse do të kishte një marrëveshje konsensuale midis të dy palëve, atëherë kjo do të hapte rrugën për një normalizim të plotë të marrëdhënieve midis Beogradit dhe Prishtinës dhe do të lejonte që Kosova më në fund të bëhej anëtare e Kombeve të Bashkuara”.
Por, para se ideja të jetë plotësisht e artikuluar, ajo po hasë në kundërshtime.
Ballkani Perëndimor ka kaluar nëpër një proces të ndryshimit të kufijve gjatë viteve 1990 dhe më shumë se 100,000 vetë u vranë dhe miliona të tjerë u detyruan t’i braktisin shtëpitë e tyre si pasojë e konfliktit etnik.

Një recetë për konflikt?
Paddy Ashdoën i cili është Përfaqësues i Lartë Ndërkombëtar, i ka kërkuar shefes për politikë të jashtme të BE-së, Federica Mogherinit, që të mos e mbështes idenë e shkëmbimit të territoreve.
“Lëvizja e kufijve si kjo nuk do ta zgjidhë problemin, por do ta thellojë atë” shkruhej në apel duke paralajmëruar se edhe politikanët nacionalistë mund të përdorin një ide të tillë për ta shpërbërë Bosnjën.
“Paqja e qëndrueshme mund të vijë vetëm kur të mësojmë të jetojmë në bashkësi shumë-etnike, në vend që ti ri-vendosim kufijtë. Nuk ka asnjë politikë që ka më shumë gjasa të na çojë në ndarje dhe konflikt në Ballkan se kjo që tani duket se po e mbështesin. Pa përmendur në mënyrë eksplicite një shkëmbim territoresh, Mogherini u ka kërkuar të dyja palëve të zgjidhin mospajtimet midis tyre.

“Unë jam e bindur se presidentët Vuçiç dhe Thaçi do të arrijnë një marrëveshje ligjore për normalizimin e marrëdhënieve dhe kjo marrëveshje do të jetë në përputhje me te drejtën ndërkombëtare si dhe do të ndihmojë për stabilitetin e të gjithë rajonit” ka deklaruar Mogherini.
Brukseli ‘çelësi’ për Kosovën dhe Serbinë
Paraardhësja e zonjës Mogherini, Cathy Ashton, filloi bisedimet e normalizimit. Ajo i tha BBC se të dy presidentët ishin “duke u përpjekur të arrinin një përfundim”, por miratimi ndërkombëtar do të ishte çelësi për çdo marrëveshje.
“Çelësi i zgjidhjes do të jetë mënyra se si përgjigjet Brukseli, ata do të shikojnë në Berlin dhe do të bisedojnë me Parisin dhe të tjerët.” Në fund, kjo ka të bëjë me anëtarësimin në BE. ”
Ndërkohë shefja e politikës së jashtme të BE, Federica Mogherini tha këtë javë se është koha për t’i dhënë fund konfliktit Kosovë-Serbi. Gjermania ka qenë e zëshme në kundërshtimin e saj ndaj ndryshimeve kufitare, por është e paqartë për shtetet e tjera të BE’së.

Pse tani?
Ekzistojnë shpërblime të rëndësishme për të dyja palët, nëse ata mund të bien dakord për një marrëveshje. Kosova më në fund mund të njihet nga 80 vende të cilat kanë refuzuar ta pranojnë pavarësinë e saj dhe Serbia mund ta përmbushë një kusht kyç për anëtarësimin e saj në BE. Me Maqedoninë dhe Greqinë që arritën të zgjidhin një mosmarrëveshje të gjatë rreth emrit, ekziston një moment i freskët për të zgjidhur një tjetër problem ballkanik. Për Kosovën dhe Serbinë dera është e hapur.