Maturantët pas 4 muaj do të përballen me provimet e maturës ku më i rëndësishmi që i drejton ata drejt universiteteve është ai i dy lëndëve me zgjedhje. Ministria e Arsimit ka bërë publike udhëzimin për provimet me zgjedhje si dhe procedurën për zhvillimiet e provimeve në 2018.
Testi i gjuhës së huaj si lëndë me zgjedhje do të hartohet në nivelin gjuhësor. Lista e gjuhëve të huaja si lëndë me zgjedhje përcaktohet në udhëzuesin për plotësimin e formularit A1/A1Z.
Programet orientuese të lëndëve të detyruara si “Gjuhë shqipe dhe letërsi”, “Matematikë” dhe “Gjuhë e huaj për të gjithë maturantët/kandidatët e shkollave të mesme të përgjithshme janë në përshtatje me programet ekzistuese të shkollave të mesme të përgjithshme.
Programi orientues i një lënde të thelluar përmban edhe programin e lëndës bërthamë përjashtohen këtu lëndët e provimeve të detyruara. Lënda “Gjeografi” bërthamë dhe e thelluar përmban edhe lëndën “Shkenca e tokës”. Maturanti/kandidati i shkollave të mesme të përgjithshme zgjedh dy lëndë nga lista e lëndëve me zgjedhje, pavarësisht nëse i ka zhvilluar ose jo, apo i janë ofruar ose jo ato nga shkolla në planin mësimor.
Rregullat për maturantë e shkollave profesionale:
Maturanti i shkollave të mesme profesionale zgjedh vetëm një lëndë nga lista e lëndëve me zgjedhje, pavarësisht nëse i ka zhvilluar ose jo, apo i është ofruar ose jo nga shkolla në planin mësimor. Maturanti/kandidati i shkollave të mesme të përgjithshme zgjedh lëndët për provimet me zgjedhje sipas këtyre kritereve:
a)Shuma e krediteve të këtyre lëndëve të jetë jo më e vogël se 8 .
b) Numri i lëndëve të jetë 2. 18.
Maturanti/kandidati, kur zgjedh një lëndë të thelluar, nuk mund të zgjedhë njëkohësisht të njëjtën lëndë bërthamë (përjashtuar lëndët “Gjuhë shqipe dhe letërsi”, “Matematikë”, “Gjuhë e huaj”). Kandidatit që ka dhënë dy ose më shumë provime me zgjedhje dhe është vlerësuar me notë të përshkallëzuar jo më të vogël se 4.50 (nota 5), i njihen ato provime dhe nuk mund t’i rijapë më.
Po mbetësat:
Kandidati që rezulton mbetës në të paktën njërin prej provimeve të Maturës Shtetërore ose të Maturës Shtetërore Profesionale, duhet ta rijapë provimin që të pajiset me diplomë.
Kandidati që në Maturën Shtetërore 2012 ka zgjedhur për të dhënë 3 provime me zgjedhje:
a) nëse ka mbetur në dy provime, të zgjedhë vetëm një lëndë nga lista e lëndëve me zgjedhje të këtij udhëzimi;
b) nëse rezulton kalues në dy prej tyre, të pajiset me diplomën e Maturës. 22.
Kandidatit që ka marrë dëftesë pjekurie para vitit 2011 dhe dëshiron të aplikojë për studime në institucionet e arsimit të lartë, t’i njihen provimet e detyruara ose provimet e njëvleftshme me to, të njësuara nga DAR/ZA-ja. Në rastet kur nuk ka dhënë provime me zgjedhje ose i ka dhënë dhe nuk ka rezultuar kalues, kandidati ka të drejtë të japë provime me zgjedhje kur e ka të nevojshme për plotësimin e kritereve të pranimit të përcaktuara nga institucionet e arsimit të lartë.