Nuk ishte as llava as hiri që vrau viktimat e vullkanit Vezuv në Pompei dhe Herculaneum në vitin 1979. Ishte rrjedha piroklastike dhe ato janë retë jashtëzakonisht të nxehta të gazit vullkanik dhe mbeturinave që mund të lëvizin me shpejtësi marramendëse. Shpejtësia e rrjedhës së piroklastisë është aq intensive, sa duket se i kundërvihen ligjeve të fizikës, duke pasur parasysh fërkimin e lartë statik të grimcave vullkanike.

Tani studiuesit e vullkaneve kanë kuptuar se si funksionon dhe se si ato rryma të nxehta krijojnë një shtresë ajri në bazën e tyre, mbi të cilën kalojnë pothuajse pa fërkime. Duke pasur parasysh se sa flukse vdekjeprurëse retë piroklastike mund të jenë duke lëvizur deri në 725 kilometra në orë (450 mph) në temperatura deri në 1.000 gradë Celsius, studimi i tyre nuk është tamam i thjeshtë.
Por ekspertët e vullkaneve kanë punuar për të simuluar rrjedhjet piroklastike në një laborator në Universitetin Massey në Zelandën e Re duke përdorur një instalim eksperimental në shkallë të gjerë.
Ky shul ishte i pajisur me sensorë, duke përfshirë kamerat me shpejtësi të lartë, për të vëzhguar dinamikën e rrjedhjes së këtyre reve.
"Sapo krijohet, dhe kjo ndodh vetëm në disa milisekonda”, tha Gert Lube i Universitetit Massey për The Guardian. Ai shton se: Ky fluks ajri lubrifikon rrjedhën piroklastike disi në të njëjtën mënyrë si gazi që derdhet nëpër vrima të vogla".
Ata përcaktuan se lubrifikimi bazë i ajrit është "i mundshëm" në rrjedhat natyrore piroklastike mbi pjesën më të madhe të distancës që ata udhëtojnë, pa marrë parasysh terrenin. Është një zbulim që mund të ndihmojë në vlerësimin dhe zbutjen e rrezikut, duke lejuar llogaritjet më të sakta të shpejtësive rrjedhëse piroklastike.
"Zbulimi i mekanizmit të lubrifikimit të ajrit hap një perspektivë të re mbi potencialin e njohur të skajshëm të këtyre rrymave vdekjeprurëse", shkruajnë studiuesit në analizat e tyre.