Pak njerëz i kushtojnë vëmendje asaj se nga vijnë veshjet e tyre, dhe kështu ishte edhe për Elizabeth Gowing, deri në një vizitë që pati ajo në një fabrikë të prodhimit të veshjeve të brendshme për gra në Shqipëri.
Sutjenat në një tavolinë dhe ca copëza mëndafshi. “A jam në një bordello apo dhomën e gjumit të një të riu”, pyeti ajo, shkruan BBC.

“Kur erdha në Shqipëri më paralajmëruan se mund të përfundojë në një nëntokë lehtësisht, por kjo nuk ishte ajo çka unë kam pritur. Është një hapësirë e ajrosur dhe e ndriçuar industriale ku 40 punëtorë kanë për qëllim kombinimin e detajeve intime që përbëjnë ndërresa të përsosura”, thotë Gowing për BBC. Një tavolinë është e mbushur me lule për sutjena. Një thes në afërsi ka trëndafil ngjyrë rozë për t'u qepur si dekoratë mbi to. Një grua po kontrollon elastiken e thurur në një mënyrë që në çdo kontekst tjetër të mund të konsiderohet shumë e papërshtatshme për veshje. Ajo është një ndër 3,000 punëtorët në industrinë e tekstilit në veriun e Shqipërisë. “Pavarësisht se imponon kulturën e saj kishtare dhe ilire, pak romake, pastaj veneciane, Shkodra ka një të kaluar të shquar letrare. Por megjithë trashëgiminë e saj të lartë kulturore dhe reputacionin për intelektualitetin në bulevardet e pemëve të qytetit, tani është në krye të prodhimit të veshjeve të brendshme”, shkruan BBC. Shkodra ka një traditë të gjatë të katolicizmit të devotshëm dhe kjo lidhje kulturore me Italinë forcon marrëdhënien me konsumatorin kryesor të Shqipërisë. “Mirela, pronarja e fabrikës që po vizitoj, flet rrjedhshëm italishten, një trashëgimi kjo e marrëdhënies së ngushtë, nganjëherë edhe të pakëndshme, midis Shqipërisë dhe fqinjit të saj në Adriatik”-shkruan BBC. Mirela thotë punon me një markë italiane dhe se është nënkontraktore për gjashtë të ashtuquajturat fasone, apo fabrika të ngjashme me atë që ajo drejton. Ata nuk janë firma e vetme e kontaktuar këtu, dhe vetëm prodhimi vjetor i kësaj kompanie është 16 milionë sjutena. Gazetarja e pyet Mirelën për njerëzit që punojnë këtu.

"Nëntëdhjetë e pesë për qind e tyre janë gra," thotë ajo duke folur për punëtoret e saj, dhe shton duke qeshur: "Burrat nuk mund ta shohin veten duke bërë këtë lloj pune". Më shumë se gjysma e bizneseve në Shqipëri janë në pronësi të femrave si Mirela. Ajo është një 43-vjeçare e diplomuar në ekonomi dhe ka 22 vjet në industri. Mirela është e ashpër për ata që nuk përpiqen të dalin nga varfëria. "E dimë se është më mirë të çosh diçka në shtëpi sesa asgjë," këmbëngul ajo. “Unë qëndroj në fabrikë jashtë orarit të zakonshëm të punës, prodhimi vazhdon ende”-rrëfen. Mirela flet me krenari se si gratë që punojnë gjatë mbrëmjes po japin një kontribut të rëndësishëm në ekonominë e vendit. Tekstilet janë eksporti i dytë më i madh i vendit, pas mineraleve, dhe fasoneritë shqiptare furnizojnë markat ndërkombëtare si Bata dhe Zara. “Sidoqoftë, duke parë të brendshmet luksoze që po prodhohen rreth meje, më kujtohet se vitin e kaluar Oxfam e renditi Shqipërinë si 149 të 152 vendeve për pabarazi sociale”-shkruan gazetarja e BBC-së. “Pagat janë të ulëta”, pranon Gjergji Gjika, kreu i dhomës së tregtisë. Ai thotë se ka rreth 76,000 njerëz të punësuar në Fabrikat e fasonerisë në të gjithë Shqipërinë dhe se shpesh gratë që sapo kanë ardhur në qytet nga jeta e ashpër e fshatrave malore që përbëjnë forcën e punës për industrinë. “Tani e tutje do të vishem me një kujdes të ri, duke menduar për të gjitha vajzat e maleve dhe gratë e vështira të biznesit që na veshin, duke ndërtuar ëndrrat e tyre, me copë nga pjesa e brishtë”- thotë Elizabeth Gowing.